آیین‌های سوگواری خاص و پرشوری در ماه محرم به‌ویژه روزهای تاسوعا و عاشورا در روستای تاریخی ابیانه برگزار می‌شود که هویتی ماندگار برای این روستای استثنایی رقم زده است.
به گزارش چشم انداز 1404 از نطنز، ابیانه از روستاهای تاریخی ایران با مردمانی اصیل و سنتی اسـت کـه بـه سنت‌های خود بسیار پایبندند، محرم و سوگواری‌های آن، یکی از مهم‌ترین و پرشورترین مراسم مذهبی آن‌هاست. اهالی ابیانه، حتی اگر مهاجرت کرده و بـه شهرهای دیگر رفته باشند، خود را برای سوگواری‌های حسینی بـه ابیانه می‌رسانند؛ به‌طوری‌که در دو روز تاسوعا و عاشورا حدود چهار هزار نفر در ابیانه بـه سوگواری شهادت اباعبدالله الحسین (ع)می‌پردازند.
علی‌اکبر ارشدی ابیانه، پژوهشگر و نویسنده کتاب «ابیانه هویتی ماندگار» اظهار کرد: در ابیانه محرم جایگاه خاصی دارد و اکثریت ابیانه‌ای‌ها خصوصاً در تاسوعا و عاشورا خود را ملزم می‌دانند که در این مراسم شرکت کرده به همین دلیل مساجد و زیارت در محله‌های مختلف از اول محرم برای انجام مراسم آماده‌سازی می‌شوند. وی افزود: اولین آیین مراسم ذاکری است که ده شب اول محرم در مسجد یُسمون انجام می‌شود و مراسم جغجغه‌زنی که صبح تاسوعا از مسجد یُسمون آغاز می‌شود و پس از اینکه محله‌های پالیزه- پخونگاه- پرزله- میان ده و زیارت را طی کردند قبل از ظهر به مسجد یسمون برمی‌گردند. جغجغه زنی ارشدی ابیانه تصریح کرد: نکته جالبی کـه در مراسم جغجغه زنی وجود دارد، نوحه‌های آن اسـت کـه در دستگاه‌های موسیقی ایران خوانده می‌شود و از سبک‌های یک‌ضرب سه ضرب در دستگاه شور و پشت سر هم در جغجغه‌زنی بهره می‌برد. مراسم حزن‌انگیزی در صبح عاشورا توسط مردم ابیانه اجرا می‌شود کـه دل هر انسانی را در ابیانه بـه صبح کربلا پیوند می‌دهد و اشک از دیدگان همه جاری می‌شود.
